[
 
 
Waarde lezers,
 
Het dossier Vervanging F-16 begint aan zijn laatste fase, tenminste wanneer het van Lockheed Martin en Defensie afhangt. U mag van ons nog enkele onderbouwde stellingnames verwachten die de grote pijnpunten onverbloemd benoemen. Het politiek onvermogen en de militaire procedure die géén concurrentie toeliet, zijn alvast twee onderwerpen die nog aan bod komen. En wie denkt dat we binnenkort de echte kostprijs zullen kennen is wel heel naïef.
 
Beginnen doen we met het politieke belang aan te tonen en tegelijk vast te stellen dat precies die politieke afwegingen totaal afwezig blijven. 
 
 
Waarom keuze vervanger F-16 zo belangrijk is
 
 
Helemaal in het begin van onze publicaties over dit zeer gevoelig defensiedossier hadden we een interessante discussie over de actuele wapenwedloop en het verdampen van de politieke macht.
 
Lessen uit het verleden
 
Dat verloren oorlogen aanleiding geven tot een heroriëntatie van de strategische en tactische plannen is logisch. Voor wat vandaag gebeurt, ligt de verloren oorlog tegen Vietnam[1] aan de basis. Dat was hét keerpunt en dé aanleiding voor een ongeziene wapenwedloop die pas nu op volle snelheid is gekomen.

Sinds Vietnam zijn er bij luchtgevechten nauwelijks nog verliezen geteld. De reden hiervoor was dat eerst specifieke offensieve luchtmiddelen (standoff wapens en vliegtuigen) werden ingezet om de luchtverdediging uit te schakelen.

De door de VS geleide oorlogen in het Midden-Oosten boden de eerste ervaringen met de nieuwe rol voor de luchtmacht. Operatie Desert Storm, begon op 17 januari 1991 met een volgehouden luchtbombardement, gevolgd door een grondaanval op 24 januari met nabije luchtsteun (CAS) door onder meer aanvalshelikopters. Deze operatie was een groot militair succes, en dat hadden de VS hard nodig. Dat de Iraakse troepen in Koeweit een gemakkelijke prooi waren, werd niet vermeld. Deze operatie (en de inval van Irak in 2003) leverde het scenario voor de daaropvolgende interventies, waarbij men nog een stapje verder ging en de vuile ‘landoorlog' helemaal overliet aan lokale ‘partners'. Ook dat was een les die de VS geleerd hebben tijdens de Vietnamoorlog en de mislukte interventies wereldwijd: 'No more body-bags'.

Deze operationele ommeslag ging uiteraard niet onopgemerkt voorbij en vanaf de jaren tachtig, begon een nieuwe wapenwedloop tussen de offensieve (standoff) luchtmiddelen en de defensieve luchtafweermiddelen.

[1] De volledige Pentagon Papers over de Vietnamoorlog zijn nu publiek beschikbaar.
 
 
Naarmate die wapenwedloop zich doorzet, wordt de politieke controle irrelevanter.
 
 
VS kiezen voor de aanval, Rusland en China zitten in het defensief
 
De militaire suprematie van de VS kan alleen maar begrepen worden wanneer men beseft dat ze (altijd) kozen voor het offensief om de potentiële vijanden vóór te blijven. Dat kost heel veel geld, maar zo lang de politieke en economische belangen hiermee gediend zijn, is er geen vuiltje aan de lucht. Het maakt daarom ook niet veel uit of de president een Democraat of Republikein is.

In deze wapenwedloop liep Lockheed Martin (LM) voorop met de bouw van het eerste vliegtuig met stealth-kenmerken, de F-117 Nighthawk. Hoewel nooit ingezet in een omgeving die zeer sterk verdedigd werd, zou er in 1999 tijdens de Balkanoorlog toch één vliegtuig ontdekt worden door een ouderwetse radar (die ook vandaag nog effectief is) en vervolgens neergehaald worden door een al even verouderde S-125 Neva/Pechora-raket.

De echte doorbraak kwam er met de F-22 Raptor, eveneens van LM. Alleen was het vliegtuig zo duur dat zelfs de VS zich niet eens tweehonderd exemplaren konden veroorloven. Ze zijn voor zover bekend nooit uitgedaagd door een moderne luchtafweer.

Maar de weg lag open voor een groots opgezet programma van ‘stealth by shape' vliegtuigen, die zouden moeten zorgen voor een luchtoverwicht van de VS en hun bondgenoten. Dit vliegtuig dat op de tekentafel lag begin jaren negentig was zo ambitieus dat er nood was aan een internationale samenwerking: het Joint Strike Fighter / F-35 Lightning II programma. Nu zijn we meer dan twintig jaar verder en veel problemen blijven wachten op een oplossing. In het recent gepubliceerd officiële verslag over de vorderingen gemaakt in 2017 staat te lezen:
 
 
“However, only 88 of the 301 Priority 1 and 2 deficiencies were in-work, with the remaining 213 unresolved.”
 
 
Tegenover deze dure programma's voor offensieve wapensystemen zitten de ‘potentiële vijanden' Rusland en China in het defensief. Zij investeren vooral in een performante luchtverdediging die ook ‘stealth by shape' vliegtuigen kan neutraliseren. Overigens heeft Rusland altijd meer belang gehecht aan defensieve grond-luchtraketten.

Nieuwe wapensystemen verlagen nucleaire drempel

Er is echter meer aan de hand, want de reacties blijven niet uit. ‘Stealth by ECM' (elektronische tegenmaatregelen waardoor de signatuur van een vliegtuig verdwijnt in een massa signalen) is een alternatief dat niet de nadelen heeft van ‘stealth by shape': te weinig wapenlading, minder goede resultaten in ‘dog fights' (luchtgevechten), verouderd ICT-concept van F-35 maakt noodzakelijke ICT-aanpassingen wegens de snelle evolutie moeilijk, én veel duurder.

Maar het grootste gevaar van deze wapenwedloop is de verlaging van de nucleaire drempel. Immers, indien alle afweermiddelen niet zouden volstaan kan de verdediger alleen nog een beroep doen op een nucleaire inzet met optimalisatie van het EMP en TREE effect[1], en het minimaliseren van de andere effecten (hitte en radiologische straling). Dat wordt des te verleidelijker wanneer men weet dat Rusland nog gevechtsvliegtuigen heeft die manueel kunnen worden bestuurd.

De
nieuwe nucleaire strategie van de VS is onder meer gebaseerd op een vroegere stelling die perfect weergeeft dat ook voor de nucleaire bewapening de VS kiezen voor de aanval:
[1] Electro Magnetc Pulse en Transient Radiation Effect on Electronics zijn twee effecten die geoptimaliseerd worden wanneer een kernkop tot ontploffing komt op grote hoogte en waardoor onder meer de besturing (flight by wire) van vliegtuigen tijdelijk of definitief onbruikbaar wordt, met een fatale afloop als resultaat.
 
 
“In 2015 the Center for Strategic and International Studies released a report called Project Atom, which advocated for a new “suite of low-yield, special-effects warheads.”
 
 
En ook hier profiteert de wapenindustrie van een staatsinterventie: “The Center's national security program area, which houses the Project on Nuclear Issues, receives funding from the U.S. government and from several big-name defense contractors, including the Lockheed Martin Corporation, Bechtel Corporation, and the Northrop Grumman Corporation, that would all be working on multi-billion dollar modernization projects.”
 
Zouden de Belgische politieke partijen beseffen dat dit gevaar intrinsiek deel uitmaakt van hun keuze voor de F-35A?

Waarvoor staat Europa?

Sinds de NAVO-lidstaten akkoord waren om het actieterrein te verruimen en bereid waren om gezamenlijk ook buiten Europa gewapenderhand tussen te komen, werd de trans-Atlantische band op de proef gesteld. Het was nochtans vanaf het begin duidelijk dat deze nieuwe militaire interventies vooral de VS ten goede kwamen en in het bijzonder het (politiek-)militair-industrieel complex. De weigering van enkele NAVO-landen waaronder Duitsland om mee te doen aan de Irak-oorlog was daarom een zeer moedig besluit; véél meer dan een symbolisch signaal.

Vandaag stelt zich een al even lastige vraag: doet Europa mee aan de nieuwe geldverslindende wapenwedloop die de VS van ons verlangen of niet? En opnieuw zal Duitsland hier als belangrijkste lidstaat moeten kiezen tussen LM (F-35) of een Europees project. Wat België doet, is eigenlijk totaal irrelevant op dit niveau.
 
Eén ding staat vast: de VS hebben Europa nooit gevraagd of we hun offensieve wapenwedloop wel wilden of nodig vonden. Het was hún keuze.

Het belang van dit dossier

Enige tijd geleden verkondigde generaal-majoor Vansina, baas van de Luchtcomponent, dat de vervanging van de F-16 vloot niet ging over de aankoop van een vliegtuig maar over een samenwerking. We zijn het eens met deze visie, meer zelfs, we denken dat de keuze voor een opvolger ook het militair belang van een  samenwerking vér overstijgt. Daarom is ook de politieke voorkeur van N-VA-minister Vandeput voor een samenwerking met Nederland als argument voor de keuze van de F-35 kortzichtig. Het gaat om zo veel méér dan een militaire samenwerking van enkele lilliputters en daarom is de afwezigheid van politieke verantwoordelijkheid en vooral leiderschap in dit dossier zeer gevaarlijk.

Was het niet symptomatisch voor de neerbuigendheid van de VS ten aanzien van ons land, dat VS-defensieminister Mattis, per brief druk uitoefende op minister Vandeput? Zouden we in het kader van de beloofde transparantie niet mogen weten wat het Belgisch antwoord was op deze arrogante eis? Wij hebben alvast de minister attent gemaakt op het antwoord dat wij passend vinden.

Was het niet symptomatisch voor de Amerikaanse arrogantie, dat de Amerikaanse ambassade in Brussel op 31 januari een avondje lobbyen organiseerde en daarvoor drie andere militaire lilliputters liet opdraven[1] (Nederland, Denemarken en Noorwegen) om druk te zetten op ons land? Generaals als lobbyisten … moet kunnen!

Vergis u niet waarde lezers, de aankoop van de F-35 is slechts het begin van een hele reeks nieuwe militaire investeringen in bewapening en dwingende aanpassingen door een steeds snellere technologische evolutie, tot we (zeer snel) zullen botsen op onze financiële grenzen. Waardoor de initiële investering veel sneller dan voorzien, waardeloos zal worden.

[1] Een Nederlands lid van het defensieteam reageerde hierop: “Een duidelijk geval van "America First" door de ambassade van de VS. Walgelijk dat de Noorse en Nederlandse bevelhebbers zich voor dit ongegeneerde staaltje lobbywerk laten lenen. Dit geeft eens te meer aan, hoe ver de tentakels van Lockheed Martin reiken en hoe ver sommigen willen gaan, om hun integriteit te grabbel te gooien. En gek genoeg, sta ik er niet eens meer vreemd van te kijken, want ik wist inmiddels wel hoe verrot het Nederlandse politieke systeem is.(…) Dit geeft ook aan, hoe de VS hun 'strategische partnerschappen' beschouwen: bondgenoten zijn gewoon melkkoeien.”Einde reactie.
Over die zogezegde concurrentie waar ook sommige naïeve N-VA-politici nog in geloven, dit uittreksel uit een mail van de VS ambassade in Noorwegen over hun interventie om de Saab Gripen uit te schakelen: ‘“We suggest that we delay the decision about the ASEA-permit for the Gripen until after Norway's decision,” read one US diplomatic cable, according to Aftonbladet. (…)We must continue to act like an honourable and elegant competitor,” read a cable from the US embassy in Oslo.” (
bron) Noteer de medeplichtigheid van de Noorse regering!
Dat er géén N-VA-politici aanwezig waren op deze receptie werd ruimschoots gecompenseerd door de aanwezigheid van hun naaste militaire lobbyist/raadgever/buikspreker (schrappen wat niet past)
 
 
Een wapenwedloop zal niet helpen
 
 
Waar we voor staan, is de keuze voor de Amerikaanse offensieve doctrine met een opdeling van de wereld in vijanden en vrienden, of voor een Europese visie waarbij internationale relaties dienen om de samenwerking te bevorderen. Daarvoor is een agressieve militaire capaciteit contraproductief, en volstaat een robuuste defensieve capaciteit.

Hoewel elke voorspelling gewaagd is, vrezen we dat zelfs de VS zich mispakken aan de omvang van deze wapenwedloop en de gevaren voor Europa en de globale wereld. Zoals we eerder al schreven, kijkt de wereld steeds minder naar de VS als morele gids, neemt de financieel-economisch draagkracht af én riskeren de VS door de concurrenten overklast te worden in de kenniseconomie. We zijn overtuigd dat een nieuwe wapenwedloop deze ontwikkeling enkel maar zal versnellen en niet eens beantwoordt aan de grootste maatschappelijke uitdagingen waar wij, Europa, mee geconfronteerd worden. Zou een politiek genie en begenadigd historicus dat niet zien?
 
 
Waar België vandaag voor staat en Duitsland morgen, is de keuze voor al of niet deelname aan een nieuwe geldverslindende wapenwedloop.
 
 
 
 
Pjotr's Dwarsliggers Defensieteam