VAN ONZE CORRESPONDENT IN CHINA - In een reeks over het onderbelichte hedendaagse China publiceren wij verhalen van een Vlaming in China. Ditmaal vroegen we hem om iets te vertellen over vreemde Chinese gewoonten en tradities.
Chinezen, net zoals vele andere Aziaten, hebben op een aantal vlakken geheel andere gewoonten dan wij, westerlingen. Sommige van hun gewoonten vinden wij niet enkel vreemd maar rechtuit afstotelijk.
Lijfgeur en zuivelproducten
Chinezen hebben een andere lijfgeur dan westerlingen, voor ons is het verschil nauwelijks waarneembaar maar zij vinden onze lijfgeur niet zo aangenaam. De oorzaak daarvan ligt wellicht in ons overmatig gebruik van zuivelproducten. Chinezen gebruiken zo goed als geen melk, yoghurt, kaas of andere melkproducten. Tot tien jaar geleden was het bijna onmogelijk om in China (buiten inner Mongolia) melk te kopen. Vandaag is dat heel anders, alle soorten zuivelproducten zijn nu overal te koop. Al lusten de ouders nog steeds geen melk, ze stimuleren wel hun kinderen om melkproducten (yoghurt, karnemelk, kaas,...) te gebruiken. Jongedames bestellen in een cafe kefir, tara of milkshake. De volgende generatie Chinezen heeft dan wellicht dezelfde (on)aangename lijfgeur als wij ...
Chinezen kunnen tegen een stootje
Chinezen hebben een veel kleinere “aura” dan wij. De meeste westerlingen voelen zich ongemakkelijk als er iemand te dicht in hun buurt komt. Als iemand ons voortdurend raakt met schouder, arm of haar, beschouwen wij dat als indringen in onze comfortzone. Chinezen hebben daar geen probleem mee. Als je in China over het voetpad wandelt of de metro neemt, dan heb je voortdurend kleine onvrijwillige botsingen. Verwacht zeker geen 对不起 (sorry) voor zo een botsing.
Regenweer echte spelbreker
Traditioneel staan Chinezen zeer vroeg op. En gaan ook veel vroeger slapen als wij. Zij zijn altijd stipt op tijd voor een afspraak. Behalve als het regent. Regenweer is een geldig excuus om gelijk welke afspraak te annuleren, meestal zonder iets te laten weten. Tenminste, zo was het tot voor kort; de oude tradities zijn langzaam aan het verwesteren: het drukke verkeer maakt dat men al eens te laat is voor een afspraak. En steeds minder Chinezen blijven thuis bij regenweer.
Chinezen kruipen niet vuil in bed
Chinezen nemen ’s avonds een douche. Ze vinden het vreemd dat wij ’s avonds bezweet in ons bed kruipen. Heel veel Chinezen nemen ook ’s morgends een douche. Wellicht besteden Chinezen meer aandacht aan lichaamshygiene dan westerlingen. Chinezen gebruiken per capita meer verzorgingsproducten (zeep, shampoo, huidcreme, ...) dan westerlingen.
Tot een jaar of vijf geleden kon je ’s avonds rond een uur of zeven in Shanghai Chinezen (mannen zowel als vrouwen) in hun pyjama over straat zien flaneren. Blijkbaar heeft de wat oudere generatie Shanghainezen een “pronkpyjama” voor de avondwandeling en een slaap-pyjama zoals wij. De oude traditie om ’s avonds met een pronkpyjama een avondwandeling te maken is snel aan het verdwijnen.
In Shanghai (enkel in Shanghai) bereiden de mannen het avondeten. Zij gaan ook naar de supermarkt of groenten/vlees/fruit-markt om de inkopen te doen. Dat is een eeuwenoude traditie, enkel in Shanghai, niet in de rest van China. Shanghainese jongemannen zijn daardoor bijzonder gewild in de rest van China.
De Shanghai princes
In Shanghai heb je ook het “Shanghai princess” verschijnsel. Shanghainese jongedames laten zich onbeschaamd in de watten leggen door hun vriend. De meeste jongens dragen de handtas van hun Shanghainese vriendin. Soms dragen ze ook de naaldhakschoenen van hun vriendin mee, zodat zij comfortabel met haar Nike’s kan wandelen. De jongens worden van jongsaf door hun moeder voorbereid voor die rol. Ook de “Shanghai princess” attitude wordt door de moeders van jongsaf ingeprent bij de dochters.
Shanghainese jongedames zijn bijzonder schuw voor de zon. In de zomer wandelen ze langs de schaduwkant van de straat en ze hebben altijd hun parasolletje bij. Een witte huid is het hoogste schoonheidsideaal.
Bienvenue Chez Paul
Tot voor kort stonden bij de deur van elk restaurant (en sommige shops) in China twee jongedames die je met een glimlach en een “欢迎光临” (huānyíng guānglín) verwelkomden. Door de stijgende loonkost staat er nu meestal maar 1 jongedame.
Toen in 2007 “Chez Paul” opende in Shanghai stonden daar ook twee Chinese jongedames die geheel volgens de tradities, honderden keer per dag “huānyíng guānglín” proclameerden. Chez Paul had zonder twijfel de beste patisserie van Shanghai en de begoede Shanghainezen gingen daar in groten getale hun eclairs, profiterollekes en croissants kopen. Maar op een dag besloot Paul om de traditionele “huānyíng guānglín” te vervangen door “bienvenue chez Paul” De Shanghainese klanten konden dat blijkbaar niet apprecieren. Vier maanden later was zijn zaak gesloten.
Chinezen hebben het voor Duitse auto’s
Chinezen kopen Duitse auto’s: Audi, VW, BMW, Mercedes zie je overal. Wie zich geen Duitse auto kan veroorloven, die koopt beter geen auto. Er zijn meer dan 30 verschillende merken van Chinese auto’s, daarnaast worden er ook Japanse, Franse, Italiaanse en andere auto’s aangeboden. Maar de Chinezen lusten die niet echt. Japanse auto’s vind je vooral in Chengdu en in Nanjing. Eigenaardig, als je bedenkt wat de Japanners in Nanjing uitgericht hebben. PSA (Peugeot/Citroen) en Renault hebben hun fabrieken in Wuhan (in China is Wuhan bekend voor de overstromingen en de mooie vrouwen). Maar met een marktaandeel van nog geen 4 % komen de Franse auto’s niet van de grond in China. Duitse autofabrieken zijn er over heel China, maar vooral in het Noorden. De modellen van Ford en General Motors zijn de Europese modellen, soms met Chinese accenten. De meeste Duitse middenklasse modellen die in China gemaakt worden (VW Passat, Audi, BMW5, Mercedes C klasse, ...) zijn 10 cm langer dan dezelfde modellen in Europa.
Puur Amerikaanse auto’s zie je nauwelijks in China: af en toe eens een Hummer of GMC. Er rijden in verhouding tot Europa wel grote aantallen Tesla, Ferrari, Lamborghini, Maserati, Bugatti, Aston Martin, Bentley, Phaeton, Porsche, Maybach, Rolls-Royce, ...
Nummerplaten waarmee je in het centrum van Shanghai mag rijden worden maandelijks in beperkt aantal (online) per opbod verkocht. De prijzen zijn astronomisch, soms tot drie keer de prijs van een QQ (= een Chinese micro-auto)
Tweedehands niet voor Chinezen
Alle auto’s in China zijn nieuw. Er mogen geen tweedehands auto’s ingevoerd worden. Er is nauwelijks een tweedehandsmarkt. Als je een 7 jaar oude BMW 5 reeks onderhands verkoopt, dan krijg je daarvoor bijna de prijs van een nieuwe auto. Ook alle chauffeurs zijn nieuw (en onervaren), maar da is een ander verhaal.
Het Belgisch/Frans Red Light district in Shanghai
Na de eerste opium oorlog en het verdrag van Nanjing in 1842, kregen 14 “bevoorrechte” westerse landen (waaronder België) extraterritoriale rechten in o.a. Shanghai. Daaruit zijn de “Shanghai concessions” ontstaan. Belgie kreeg een stuk van Tianjin en werkte in Shanghai samen met de Fransen. De Franse concessie in Shanghai is tot vandaag bekend als het meest bruisende stuk van de stad. Een belangrijke laan ten westen van de paardenrenbaan (nu Renmin Park 人民公园; Rénmín Gōngyuán) kreeg de naam rue Cardinal Mercier. Dit was al van voor de communistische tijd het centrum van het “red light district”. Na WO II hernoemde het communistische regime de laan tot茂名路 Maoming lu, maar na de communistische tijd werd het snel terug een hoerenbuurt. In 2011, in de aanloop van Shanghai World Expo werd Maoming lu helemaal schoongeveegd. Vandaag zijn alle bars vervangen door een megagrote shopping mall. Er is nog één (muziek)tent overgebleven. Het kasteeltje met het huidig belgisch consulaat in Wuyi lu is op loopafstand.
Chinezen drogen zich af met een natte handdoek
Een standaard Chinese handdoek is lapje badstof van hoogstens 30 bij 30 cm. Handdoeken van een behoorlijk westers formaat vind je in een Chinese supermarkt bij de vakantieartikelen. Chinezen, nadat ze een douche genomen hebben, maken eerst hun handdoek druipnat, wringen die dan uit als een dweil of vaatdoek en drogen zich dan af met het nog halfnat handdoekje. Zij vinden dat hygienischer dan zich met een droge handdoek af te drogen.
En als toetje: In China groeit haar en vingernagels bijna dubbel zo snel als in Europa. Een vreemd fenomeen. Hoe dat komt is mij niet bekend.
Frans Vandenbosch
Andere artikesl van onze correspondent in China
