BART DE MEULENAER – Lang voelde ik mezelf ex-katholiek. Nu nog twijfel ik bij zaken die ik in de kerk hoor en niet alleen over voorbehoedsmiddelen, ook heel andere thema’s. Soms is de Kerk me te links, soms te rechts.

 

 

Kerk is menselijk instituut

Ik blijf het dan ook lastig hebben met de geloofsbelijdenis waar ik moet zeggen ‘ik geloof in de Heilige Katholieke Kerk’. Ik ben nou eenmaal een tobber en daar zit ik dan in de kerk op te ‘chiquen’. Ik vind de Kerk een menselijk instituut en dus niet Heilig.

Ik geef dan ook toe… ik ben geen goed christen:

• Te luid in mijn ziel is de roep naar wraak die ik aan Mercier postmortem nog zou willen toebrengen (en denk ik aan de verhekste en vervloekte nonnen die mijn familie na de oorlog kleineerden omdat ze flamingant en fout was geweest), als flamingant. Al waren er, het moet gezegd, ook heel warme nonnen, die mijn familie wél hielpen.
• Te diep nog huist de twijfel over Pius XII, die ik voel, als vrijheidsliefhebber.
• Te groot is nog de afkeer voor de kinderverkrachtingen en de daaropvolgende lamentabele manier waarop het Vaticaan dit wilde oplossen. Omdat ik vader ben en mijn dochters of zoon godbetert wel wat anders wil bieden dan een geile Vangheluwe.

Tot voor kort noemde ik mezelf cultuurkatholiek, als uiting van het Avondlander zijn. De culturele erfenis van de Katholieke Kerk eerbiedigen zonder nog praktiserend christen te willen zijn. Ik denk nu dat dat misschien een beetje laf was. Ik wil wel wat verder gaan, zonder dat ik weer helemaal praktiseer, maar ik heb toch meer waardering voor Het Kruis, als symbool van onze beschaving en als waardenbasis van onze moraliteit.

Al te lang en al te vaak hoor ik luchthartige domheden over de Kerk. Teveel worden de kruistochten ongenuanceerd naar boven gehaald, wordt de Kerk verweten het obscurantisme te huldigen, te dikwijls komen de heksenverbrandingen naar boven en te gratuit verwijst men naar de strijd tussen de Kerk en Galilei. Natuurlijk heeft de Kerk donkere tijden gekend. Ik zag ook de film In the Name of the Rose en die bevestigde mijn adolescente onrustige ziel in haar twijfel en afkeer voor de Kerk. Ik las Dan Brown en heb daarnaast ook vragen bij de rol van het Vaticaan in het verbergen van nazi's.

Maar, het moet zijn dat een mens bij het ouder worden zijn duivels uit zijn jeugd opnieuw ontmoet en ze plots gemilderd ziet. Ik ben wel degelijk nog altijd kerkkritisch en ben geen pilarenbijter, maar met ouder worden zie ik dat de Kerk ook veel goeds deed.

Over de Kruistochten

De kruistochten waren grote tochten die door arme sloebers werden ondernomen in een aflatenhandel die zich daarmee de sleutel van hemelpoort dachten te kopen. Tot zover gaat de vergelijking op met de idioten die zich vandaag laten opblazen in de hoop met 72 maagden te kunnen rampetampen in de salons van Allah. Verder gaat de vergelijking niet.

Immers, de kruistochten gingen erom om de christelijke heilige plaatsen in het Heilige Land te verdedigen of te heroveren. Die Kruistochten waren dus niet vergelijkbaar met wat vandaag gebeurt, en al helemaal niet behept met de veroveringsdrang van het Ottomaanse Rijk noch van het eerste Kalifaat noch van IS. De christenen hàdden wat te zoeken in het Heilig Land. De Ottomanen hadden niets te zoeken in Oostenrijk en de Noord-Afrikanen ook niet in Spanje. Sobieski en de Reconquista hebben gewoon het land bevrijd van bezetters. Meer niet. De kruisvaarders waren geen doetjes en er waren veel bandieten, winstbejag en hemelbejag bij, maar er was een belang dat verder ging dan veroveringsdrift.

Wetenschap vs obscurantisme

Ook zie ik nu in dat de Kerk méér deed voor de verspreiding van de wetenschap dan dat ze deed om Galilei of Andreas van Wezemael tegen te werken. Er waren meer kloosters bezig met het kopiëren van geschriften dan met het jagen op Galilei. De rede van Regensburg van Joseph Ratzinger had verbazingwekkend veel aandacht voor de Rede, de Ratio.

De Kerk beweert niet dat je in plaats van naar een hospitaal naar Lourdes moet om lijfelijk te genezen. De Kerk heeft een weg moeten zoeken, maar ze heeft zichzelf relatief gemaakt, door het piepkleine (gezien bezetting niet het doel is) Vaticaan op te richten, waardoor ze macht tussen de machten werd. Ze stelt zich nààst staatshoofden. Niet erboven. Ze schikt zich naar wetenschap en democratie.

Heksenverbranding

Ik begrijp nu ook dat de Kerk in haar ijver om heksen te verbranden door een duister dal ging, maar dat het een interne godsdienstoorlog betrof, die haar besluit kende in de geuzenoorlog, die onze contreien tekende. De beeldenstorm die de Protestanten uitvoerden was weliswaar minder bloedig dan wat wij met heksen deden, maar aan de andere kant kende de moordenaar van Willem Van Oranje ook geen prettig einde. Wreedheid is geen Katholiek patent.

Ik kan de heksenverbranding nu beter plaatsen, en ik blijf vragen stellen bij de Katholieke Kerk als Heilig instituut, maar ik zie het menselijk falen niet meer als uniek voor het kader van de Katholieke Kerk.

Jacht op joden

Over de jacht op joden van Isabella en Ferdinand (Castilië en Aragon) kun je ook één en ander zeggen, maar opvallend is dat juist de paus die het meest tot de verbeelding spreekt als het gaat over onpauselijk gedrag, Borgia, de joden onderdak bood. Straf, want die Borgia zou je nu niet meteen verdenken van enig mededogen. Een paus die meer mensen laat vermoorden dan hij kon verwekken (en dat waren er toch meer dan dat ik er verwekt heb) staat niet meteen garant voor een deftig pontificaat dat tot de christelijke verbeelding spreekt. Gezien Ferdinand en Isabella zelfs niet eens de zegen kregen van de paus om hun bloedige lodenvervolging te voeren, kun je hun waanzin niet helemaal voor 100% aan de Kerk toeschrijven. Vrijpleiten kan je de Kerk ook niet, want de Spaanse clerus heeft Isabella’s hielen gelikt.

Uit de recente tijd met ups en downs

Nazitijd

Ik heb nog altijd walging van de link tussen de Kerk en de nazi’s, maar ik weet ondertussen ook dat Himmler de moslims bewonderde, en dat er in vele islamitische landen openlijk gevraagd wordt naar ‘Mein Kampf’. Waar de Kerk en haar gelovigen de fout erkennen en ervan walgen wordt dat evenwel nog niet gedaan in de islam. Wel integendeel. Jodenhaat wordt er nog steeds geproclameerd, zonder dat de meesten van de analfabeten die die jodenhaat uitwerken ooit één jood zagen. Nu heb je dat niet alleen in de islam, die jodenhaat, je hebt dat in meerdere culturen. Maar er is bij mijn weten maar één cultuur die de jodenhaat algemeen veroordeelt… en dat is de onze (naast de Joodse uiteraard- die af en toe parallel loopt met de onze). Toch horen we nog dikwijls als antiklerikaal argument de band met de nazi’s opduiken. Terwijl je die band zelden hoort aanhalen als islamkritisch argument.

Kindermisbruik

Ik ben er niet mee akkoord hoe het Vaticaan kindermisbruik denkt aan te pakken (vooral door er omheen te lopen), maar we moeten een kat een kat noemen. Dat kindermisbruik is schandelijk en dat wordt door de gehele westerse Wereld zo gezien. Het werd, voor het gedeelte dat binnen de Kerk werd gepleegd, gepleegd door een minderheid van gefrustreerde priesters, gevangen in een celibaat. Dat celibaat heeft voordelen: men blijft 100% beschikbaar voor de Kerk, men ziet relationele dynamiek van op een afstand en niet als betrokken partij en men kan dus abstractie maken van zijn eigen leven, maar het heeft ook nadelen: hoe kun je nou oordelen wat liefde is tussen man en vrouw -­-– laat staan man en man of vrouw en vrouw– vader of moeder en kind, als je dat niet honderd procent kunt beleven, hoe kun je nou verwachten dat mensen een leven lang kuis blijven zonder daar psychische schade onder te lijden.

Toch wordt dat kindermisbruik bepaald niet gestaafd door gelijk welke tekst uit het Nieuwe Testament. Terwijl je geregeld van kindbruiden hoort in de islam, waar kindermisbruik gewoon institutioneel wordt aanvaard. Nederland heeft laatst nog geweigerd een wet te stemmen die de kindhuwelijken aan banden zou leggen, uit misbegrepen respect voor andere culturen, dus zo vergezocht is mijn punt niet.

Als ik dus mag vergelijken tussen de christelijke en de mohammedaanse visie over kindermisbruik, moet ik niet lang nadenken, zelfs al heeft de Katholieke Kerk een smet op haar blazoen. Het is trouwens niet de Kerk alleen die een smet heeft. Extreemlinks EU-parlementair Bendit-Cohn pleitte vroeger openlijk voor pedofilie, om maar één antikatholiek voorbeeld te noemen. Andere voorbeelden die duidelijk maken dat de katholieke Kerk op kindermisbruik geen patent heeft zijn legio. Ook niet celibataire priesters uit andere religies hebben zich eraan bezondigd, en helemaal niet religieuze mensen ook. Soms zelfs incestueus van aard.

Kerk plaatsen vroeger en morgen

Maar ik accepteer dus die bewogen geschiedenis, en zie dat er ups en downs waren. Ik vertrouw de Kerk nog steeds niet helemaal, net omdat ze niet Heilig is maar een Instituut van mensen met politieke verkiezingen van een paus en een parlement (curie). Vanwaar dan mijn neiging om steeds meer een lans te breken voor het christendom?

Het is echt niet alleen omdat in onze postchristelijke maatschappij het humanisme kansen kreeg, juist dóór de humus van het christendom. Het is niet alleen de bewondering voor het Avondland en zijn door het christendom deels gefaciliteerde (ook deels gedwarsboomde) en soms geïnitieerde rijkdom aan denkers, kunstenaars en filosofen.

Het christelijke Godsbeeld

Veel meer dan dat ik letterlijk zou geloven wat in het Oude Testament en het Nieuwe Testament staat, ben ik tot de ontdekking gekomen (door een gesprek met een briljante ingenieur) dat het Godsbeeld dat in het christendom is ontwikkeld iets bijzonders is.

Het Godsbeeld, als productie van een wensdroom, wordt door atheïsten dikwijls als bewijs gezien van het feit dat er geen God is. (Immers, een projectie van je droom, een ingebeeld vriendje is geen God.) Dat zou wel kunnen, maar daarover gaat het mij niet. Het gaat mij over het Godsbeeld zelf. Als product van een cultuur.

Het christelijk Godsbeeld is er één van een God van Liefde. Nou hoor ik iedereen die dit leest al denken, jaja, waar was die liefhebbende God van je tijdens de natuurrampen, tijdens de oorlogen enzovoorts… Maar net daarom is het een GODSBEELD.

Het Godsbeeld is er dus één van Liefde en Mededogen. Vooral sinds het Nieuwe Testament. Dat Nieuwe Testament is een antithese bij het Oude Testament. Jezus zélf heeft gezegd dat het Oude Testament niet weggegooid hoort te worden, maar Hij relativeert in zijn Blijde Boodschap wel degelijk. Hij is de letterlijke Incarnatie van een God die Mens wil worden om het Lijden van de Mens te dragen, en om zijn kleinheid aan te nemen, om TUSSEN ons te staan. God wou Mens worden uit liefde voor de Mens. Aldus het Godsbeeld, waarbij ik abstractie maak van de wetenschappelijke mogelijkheid van het bestaan van God. Daar begint het echte geloof. Ik wil niemand bekeren. Het gaat hier over het Godsbééld.

Wat je met dit Godsbeeld koopt, is niet de ultieme wereldvrede, maar gezien een Godsbeeld een uiting is van de wens hoe men zijn God graag zou hebben, is dit een zeer duidelijk pluspunt voor het christendom. God wil bij ons op de barricaden staan. Een God die zich verkleint tot mens, en die dus zegt: Mens, jij bent het waard om te zijn, want ik BEN Mens.
Liefdevoller kan een Godsbeeld niet zijn. Opnieuw, dit is geen natuurwetenschappelijke discussie.

Vergelijking met islamitisch Godsbeeld

1) Allah is absoluut transcendent

Anders gezegd: Allah is overal, en toch nergens, en staat verheven boven alles. Allah beslist over het lot van de mens, ZONDER mens te willen worden. De gelovige in de islam is dan ook een Onderworpene. Een nietige Mens die moet proberen Allah te behagen. En die behaging loopt niet evenwijdig naast een moraliteit. Moord en doodslag, zijn inderdaad in het Oude Testament te vinden, zoals Dimitri Verhulst schrijft in Bloedboek, maar ze zijn ook heel goed te vinden in de Koran. De Koran die geen Nieuw Testament kent. De tegenspraak, these-antithese-synthese, bestaat niet in de Koran. De oudste tekst krijgt voorrang op de jongste, dus er is geen relativering, zoals in het NT. Er is helemaal geen enkele relativering. Een godsdienst die blijft staan op haar standpunt van 1400 jaar geleden wordt irrelevant, want de maatschappij is ondertussen veranderd. Het Nieuwe Testament is een uiting van de nood aan verandering in het christendom. Het is de geboorteakte van het christendom. En die relativering ging verder met de Reformatie en met de verschillende concilies. Daaraan mankeert volgens mij in de islam.
Ook God is transcendent, maar Hij is dat niét absoluut. Door de incarnatie in Jezus.

2) Moraliteit is ondergeschikt aan Allah’s wens

Door de verhevenheid van Allah aan alles wat de mens ooit bedacht, inclusief moraliteit, is de islam dus helemaal niet gebonden aan moraliteit. Waar het Nieuwe Testament een uiting is van de wens van een Godsbeeld dat liefdevol is, komt er in de Islam helemaal geen Nieuw Testament, omdat de mens helemaal niets te wensen heeft. De onderwerping is de enige manier om Allah tevreden te houden. Je kunt Allah niet behagen door zijn beeld bij te stellen, omdat dat impliceert dat je met de eerste versie van Allah niet helemaal tevreden was. Wat dus beledigend zou zijn voor Allah.

3) Verdrag van Caïro

Het hoeft dus helemaal geen verbazing te wekken als de moslimlanden de rechten van de mens NIET hebben willen ondertekenen, gezien de Mens niets te bedenken heeft en zijn enige recht is de onderwerping aan Allah. Tekenend in dat verband (niet denken maar geloven) is het aantal patenten dat de Mohammedaanse wereld per jaar laat vastleggen. Het zijn er evenveel als wat enkel Zuid-Korea jaarlijks aan patenten indient.

Integendeel is de Sharia de wet die moet tellen, en die wet komt van Allah, vertaald door Mohammed. En dat die Mohammed een bloeddorstige krijger was, tot daar aan toe. Mozes zal ook geen doetje zijn geweest, of Johannes De Doper, maar DE figuur van het christendom, Jezus, heeft nooit bloed vergoten.

4) De theocratie stoelt zich op haar eigen absolute Godsbeeld van Allah, de Verhevene.

Uiteraard is seculariteit binnen de islam moeilijk, getuige daarvan het Verdrag van Cairo, maar bovendien is seculariteit zelfs af te keuren, omdat het moeilijk behaaglijk kan zijn voor Allah dat Hij wordt gerelativeerd.

Daar waar het christendom ervan uit gaat, dat God tussen de Mensen wou staan. Daar ontstaat ruimte voor seculariteit. De Mens mag zijn leven organiseren. “Geef de keizer wat des keizers is” , is een duidelijke vertaling van die christelijke wens tot seculariteit.

De eigenaardige constructie van het islamitische Godsbeeld heeft zo zijn gevolgen. Wie de studie van Ruud Koopmans indachtig is ziet onmiddellijk de link. Niet moraliteit, niet de seculiere wetten, maar de Sharia is maatgevend voor een groot deel van de moslims, ook hier te lande.

Zeg dus niet Allah tegen God

Wat mij ertoe brengt me af te vragen of het Godsbeeld nou onze cultuur beïnvloedt, of dat onze cultuur ons Godsbeeld beïnvloedt. En daar ligt een wisselwerking, uiteraard.
Maar als ik zie dat het christendom in haar moeilijke geschiedenis, heeft geleid tot het Humanisme, en dat ze tot acceptatie van de Rede kwam (al was dat tijdens de Franse Revolutie ook TEGEN de Kerk), dan kom ik tot het besluit, dat God…. Allah niet is.

In die zin ben ik er meer en meer van overtuigd dat de ene religie de andere niet is. En ik wil daarmee reageren op de algemene teneur dat terreur komt uit religie. Dat is een bewuste veralgemenende lafheid. De Kerk heeft haar loutering gehad en is daar zelfs nog mee bezig. Maar de constructie van ons geloof en het godsbeeld maken dat ze haar loutering WIL beleven. Dat is nog wat anders dan Allah te willen behagen. God staat midden de Mensen. Allah staat erboven.

Het pleidooi van Ann Brusseel op twitter: “Godsdienst en zedenleer best vervangen door ethiek en filosofie; niet religiekunde; onderwijs moet leren denken ipv geloven #hautekiet” laat zien waar we ziek zijn. Immers, de primussen van dit land komen dikwijls uit het katholiek onderwijs. Ik denk dat het katholiek onderwijs daarmee duidelijk heeft laten zien dat ze de godsdienstles kadert in een algemene opleiding. En niet, zoals het in de islam zou zijn: de opleiding kadert in een godsdienst.

Het feit dat Ann Brusseel dat niet openlijk erkent kan aan twee dingen liggen. Ofwel kent ze de basis van ons Godsbeeld niet (dat is geen verwijt, het is ook pas nu, dat ik er zelf mee klaar geraak), of ze durft de Islam niet te bekritiseren.

Islamofobie is namelijk door Anciaux op de kaart gezet en moet strafbaar zijn volgens hem. Een godsdienst die zichzelf niet kan relativeren, mag nu ook niet meer door anderen gerelativeerd worden. Hoe dom kan je zijn. Van God los. Dus schiet je maar in naam van het humanisme op religie in het algemeen. Terwijl het Godsbeeld van de christenen een edel en Godsbeeld is dat het mededogen cultiveert en de kiem droeg van de humanistische component avant la lettre. Met vallen en opstaan. Tot spijt van wie het benijdt.

Bart De Meulenaer – zelfstandige, N-VA gemeenteraadslid Roeselare