Sinds de reis van de Belgische koning naar Congo is de discussie over de dekolonisering weer meer in het centrum van de belangstelling gekomen.
Al in 2020 had de Belgische vorst zich verontschuldigd voor de koloniale misdaden die in eerste instantie in de Congo Vrijstaat werden gepleegd. Die Vrijstaat was een soort persoonlijk dominion van Leopold II.
Haast juichende geluiden vielen er te horen in de milieus van activistische groepen. Maar diezelfde groepen vonden die verontschuldigingen tegelijk onvoldoende.
De meeste activisten maken deel uit van de hedendaagse woke- en cancelcultuur.
Woke betekent: bewustwording. En cancelen betekent dat wie “fout” was, een stap opzij zet, er het zwijgen toe doet of zelfs ontslag neemt.
Die Woke-beweging sluit aan bij recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten, waar een zwarte door een blanke agent werd doodgeschoten. Daaruit groeide de zogeheten BLM: black lives matter.
Over deze materie en over het tot in het onredelijke openrekken van het begrip racisme verscheen onlangs een heel leesbaar boek van de hand van Fons Mariën: Ik ben geen witte man.
De titel maakt duidelijk dat de auteur het ten gronde oneens is met het genoemde woke-activisme. De blanke mens is schuldig van bij zijn geboorte, als een soort erfzonde, precies omdat blanken van nature racistisch zijn en zich aan koloniale uitbuiting te buiten zijn gegaan.
Dit is natuurlijk een zeer eenzijdige presentatie van de feitelijke geschiedenis. De artsen die destijds tijdens hun vakantie gratis in Congo operaties gingen uitvoeren en daarbij inlandse verplegers aanleerden hoe ze eenvoudige operaties moesten uitvoeren, de paters en de nonnen die scholen bouwden en ziekenhuizen bemanden: die waren dus blank en ‘dus’ schuldig.
Velen spreken van cultuurmarxisme. De machteloze proletariër die tegenover de almachtige kapitaalbezitter staat, is tegenwoordig vervangen door de onheus en racistisch behandelde “mens van kleur”. Dat gebeurt door de egoïstische, zich superieur achtende blanke, die daarom afstand moet doen van het predicaat blanke en zich voortaan “wit” moet noemen.
Dat is niet alleen een voorbeeld van binair denken dat tegenwoordig onder vuur ligt, het legt ook getuigenis af van een omgekeerd racisme. Eén van de mensenrassen wordt nu inferieur geacht omdat hij principieel en onuitwisbaar fout is.
Het hele woke-verhaal is bovendien een schoolvoorbeeld van postmodernisme. Als de blanke geijverd heeft voor universele mensenrechten en dus opkomt tegen genitale verminking in grote delen van Afrika, is dat racistisch want de blanke heeft niet het recht om zijn normen aan anderen op te leggen. Met andere woorden: de waarheid is volkomen relatief.
Fons Mariën heeft een felle aanklacht geschreven tegen een ziekelijke ontwikkeling in onze hedendaagse maatschappij. Hij heeft dat gedaan zonder grote woorden en met verwijzing naar de feitelijke gebeurtenissen.
Aangeraden!
Fons Mariën. Ik ben geen witte man. Uitgeverij Kwintessens, 2021.
