Na de bijdrage ‘Zoek de fout … niet de schuldigen’ waarin we aantoonden welke fouten aan de oorsprong lagen van de pandemie in België (het gebrek aan strategische reserves en goed voorbereide scenario’s), lijkt het er sterk op dat de terugkeer naar normaal al even moeilijk dreigt te verlopen.

Het is duidelijk dat de fouten van de beginfase ons ook nu parten blijven spelen. Daarom is het nodig om hierop terug te komen, want ze verklaren onder meer de recente chaotische federale communicatie naar aanleiding van de poging tot het versoepelen van de maatregelen.

Het gebrek aan voorzorg door Belgische toeristen uit Italië terug binnen te laten zonder quarantaine, en het laattijdig reageren op de eerste tekenen van de pandemie zijn een belangrijke oorzaak van de initiële verspreiding en van het aantal slachtoffers, maar die elementen spelen nu geen rol meer.

 

Het gebrek aan beschermende maskers voor IEDEREEN

 

Dat we wereldwijd bij de slechtste leerlingen zijn, ondanks onze goede medische voorzieningen, komt vooral door het gebrek aan beschermende maskers waarvoor de quarantaine de enige afdoende maatregel was. Andere landen deden het veel beter. Zo ook Tsjechië, waar iedereen vanaf het begin een neus- en mondmasker droeg, telt minder doden, inclusief de dodentol in rusthuizen.

Dat de wetenschappers nu nog altijd volhouden dat het niet zo belangrijk was (slechts een vernislaagje volgens Erika Vlieghe, voorzitter van de GEES, op Canvas) is gewoon onaanvaardbaar. De hardnekkige weigering om te erkennen dat ze het belang niet inzagen, maakt dat ook de politici niet durven de bocht maken uit schrik om als schuldige met de vinger gewezen te worden. Dat al die specialisten én politici oeverloos doordrammen over de gevaren van een terugval is beledigend voor het gezond verstand.

Feit is dat de politici en specialisten de bocht van ‘niet nodig’ naar ‘wel nodig’ weigerden te nemen en zo minstens één maand verloren, waardoor de maskers te laat zullen beschikbaar zijn. Wanneer zal men beseffen dat IEDEREEN dringend moet beschikken over een beschermend (FFP2 of 3) masker? Dat is de beste én goedkoopste oplossing, want er is minder menselijk leed, minder dure ziekhuisopnames, minder afwezigheden om gezondheidsredenen, en minder technische werklozen.

Het is onbegrijpelijk dat de federale regering NIET volop inzet op MINDER patiënten!

Een beetje gezond boerenverstand is dus méér dan welkom. Als de federale regering wil besparen op volksgezondheid, dan moet de Vlaamse regering dat maar doen!

De kaduke politieke besluitvorming

 

Wie de persconferentie van de Veiligheidsraad op 24 april volgde, besefte dat de regering zich totaal mispakte. Ook wij dachten eerst dat het om een communicatieflater ging, maar dat was verkeerd. We kwamen tot de conclusie dat de voornaamste oorzaak van de mislukte persconferentie lag in de top down besluitvorming en de onderschatting van de bevolking die niet in staat zou zijn om alles te begrijpen. Vandaar dat de voorstelling verzandde in een hele reeks details die daarenboven onvoldoende rekening hielden met de realiteit en de verscheidenheid te velde. Even verduidelijken.

Etatisme versus subsidiariteit

Franstalig België kijkt altijd naar Frankrijk en haalt er nog steeds zijn inspiratie. Etatisme is daarom ook in Franstalig België de meest vanzelfsprekende benadering voor de politieke besluitvorming. Behalve wanneer ze hun ‘goesting’ niet krijgen, wat zelden voorvalt, zoals het uitzonderlijk het geval was voor de wapenexport. Regionalisering is afvalligheid, separatisme. Voor Vlaanderen, dat meer aansluit bij de Angelsaksische benadering, is regionalisering een vorm van goed bestuur.

Een voorbeeld van deze verschillende visie was de aanpak van de nieuwe maatregelen voor het onderwijs.

Vlaams minister Weyts had de tijd genomen om vooraf met de scholengemeenschappen te overleggen. Zijn voorstel hield zowel rekening met de ‘opgelegde normen’ als de verscheidenheid in de scholen. De keuze om op 15 mei proef te draaien, was dan ook een goede keuze. Maar in Franstalig België was de keuze gevallen op 18 mei en daar weigerden ze van af te stappen. Een Belgische oplossing, die dan nog zou komen van een verguisde N-VA minister was duidelijk onaanvaardbaar. En mocht het tot een vraag komen om de scholen ook in juli open te houden dan zou het wel kunnen dat ook daarin Franstalig België een andere keuze maakt dan Vlaanderen.

Ook alle andere opgelegde maatregelen kunnen maar succes hebben wanneer ze ook toegepast worden. Kleine entiteiten (gemeenten) en de daarbij horende sociale controle zijn perfect geschikt om er voor te zorgen dat mensen zich houden aan de essentiële vereisten. Punctuele fouten moeten daarom ook lokaal aangepakt worden zonder de globale aanpak te verstrengen of te negeren.

Winkeliers en bedrijven zijn bij uitstek een habitat waar initiatief en creativiteit hand in hand gaan. Ze hebben er ook alle belang bij dat ze de regels respecteren.  En we moeten elk individu niet alleen de plicht, maar ook het recht geven om zich te gedragen naar de eisen van deze crisis. 

We moeten af van de Belgische ziekte bij uitstek (op EU-niveau is het nog erger) om een maatschappelijk draagvlak te kopen via massale subsidiëring in plaats van een goed georganiseerd crisisbeleid. Schaalvergroting zorgt alleen voor nog meer geldverspilling. Het doodt ook elk initiatief en schaadt de betrokkenheid van de bevolking.

Zo kwamen de specialisten tot de noodzaak om twee ‘tegenstrijdige belangen’ (gezondheid en economie) te verzoenen. Op zich is dat al fout want dat zijn géén tegenstrijdige maar complementaire belangen.

Angst werd de voornaamste drijfveer voor het exit-beleid.

Daarom pleiten we voor een terugkeer naar normaal zonder beide belangen tegen mekaar af te wegen.

Het uitgangspunt moet niet het verbieden zijn, maar integendeel de voorwaarden scheppen om  ALLE economische activiteit én onbeperkte bewegingsvrijheid (tenminste in eigen land) mogelijk te maken

 

Subsidiariteit

Mocht men zich op federaal niveau beperken tot het opleggen van de essentiële voorwaarden en de materiële middelen die nodig zijn om opnieuw zo normaal mogelijk te kunnen leven en werken, dan stonden we nu al een heel stuk verder. Maar het zou wellicht niet hetzelfde zijn in onze ‘twee democratieën’. Et alors?

Andere landen bewezen dat het anders en beter kon. Veel landen, die minder eisen stelden aan de bevolking, deden het beter en ze hadden niet dat ‘waterhoofd’ aan ‘knappe koppen’ om hen te begeleiden en te leiden!

Deze crisis is geen communautair probleem maar wél een bijkomend bewijs dat subsidiariteit goed bestuur dichterbij brengt. Daarom moet in deze crisis ook de roep naar meer subsidiariteit of confederalisme gehoord worden in Franstalig België! 

 

Terugkeer naar het normaal

 

Moeten we het herhalen dat leven zonder risico niet bestaat? We moeten aanvaarden dat Covid-19 meer slachtoffers maakt dan een gewone griep.

Wat mij steeds méér bekommert, is het besef dat we met zijn allen (doelbewust) in een richting geduwd worden om onze levenswijze op te offeren. Kunnen we een virus toelaten om ons dagelijks leven ingrijpend te veranderen?

Dat is wat mij werkelijk beangstigt!

Andreas Rosenfelder in 'Die Welt': “Jede Zeit hat die Krankheiten, die zu ihr passen.”

Voor alles moeten we de burgers, winkeliers en firma’s betrekken bij het toepassen van de hierboven aangehaalde vereisten die intussen door iedereen gekend zijn. Ten minste in de veronderstelling dat iedereen kan beschikken over de middelen, maskers en wegwerphandschoenen.

Ik ben er stelling van overtuigd dat de creativiteit van handelaars, ondernemers én individuele burgers volstaat om dat ene duidelijk en eenvoudig doel te bereiken: voorkomen dat we mekaar besmetten. En voor alle duidelijkheid: ook hier is 100% garantie niet haalbaar, maar dat kan ook de bedoeling niet zijn.

De federale overheid moet dus niet beslissen welke handelszaken mogen opengaan. Een overheid moet iedereen uitnodigen om aan de slag te gaan, daarvoor de voorwaarden scheppen (middelen voorzien) en de rest overlaten aan de subsidiaire overheden. Is het niet godgeklaagd dat minister Alexander De  Croo hardnekkig blijft vasthouden aan de openingsdatum van 11 mei voor bloemenwinkels terwijl één dag vroeger ‘moederkesdag’ een  commerciële hoogdag voor hen is. Mocht ik iets te zeggen hebben in de Vlaamse regering, dan ging ik op de barricade staan en zou hen toelaten om wél hun winkel te openen vanaf 9 mei onder de geldende voorwaarden.

 

Gediversifieerd beleid volgens kwetsbaarheid?

 

Vermits we uitgaan van de volksgezondheid en iedereen dezelfde kansen willen bieden om gezond te blijven, stelt zich de vraag hoe we rekening kunnen houden met de individuele kwetsbaarheid van de bevolking.

Het is duidelijk dat de ouderen de meest kwetsbare groep vormen. Recent werd deze vaststelling aangegrepen om te denken aan een ‘lock-down’ voor

de 65-plussers. Deze maatregel kwam over als ‘De sociale eliminatie van 65 -plussers’. Met een verwijzing naar het macabere verleden, waar de eliminatie zich niet beperkte tot het sociale leven. Hier valt dus heel wat uit te leggen wanneer dergelijke maatregel zou ingevoerd worden.

We moeten twee aspecten meenemen in deze discussie:

de sociale behoefte van oudere mensen die dikwijls al heel beperkt is en anderzijds

de mogelijkheid om niet het ‘fatale’ slachtoffer te worden van een besmetting door derden.

Die laatste bedenking mag men zeker niet uit het oog verliezen want we moeten beseffen dat de ouderen niet het probleem ZIJN maar dat ze een probleem HEBBEN dat daarenboven veel acuter is dan bij jongere mensen. Daarom is het aangewezen om elke ouderling die vrijwillig in ‘lock-down’ wil gaan, te ondersteunen vanuit de lokale gemeenschap (bezoek, boodschappen, …).

Mij lijkt het aanbevelenswaardig dat de overheid elke oudere kwetsbare persoon de kans laat om zelf te kiezen welk risico hij/zij al of niet wil nemen. Voor hen die dat niet meer kunnen, (bij voorbeeld oudere dementerenden), wordt nu al gezorgd in de rust- en verzorgingstehuizen.

De rusthuizen moeten autonoom kunnen beslissen hoe en welke maatregelen ze implementeren. Het ene rusthuis is het andere niet, en één maat past hier immers niet voor iedereen. Ze moeten daartoe wel, bij voorkeur door de experten, degelijk gebriefd worden over wat we al en nog niet weten. De experten kunnen best ook voorstellen (voor verschillende scenario’s) ter beschikking stellen. Maar de verantwoordelijkheid dient, samengaand met de autoriteit, bij de leiding van de rusthuizen te liggen.

 

Bewegingsvrijheid

 

De bewegingsvrijheid die niet verbonden is met sociale of economische activiteiten maar die samenhangt met ontspanning, is een ander heikel punt. Het verbod was overtrokken wanneer we ons houden aan de gestelde norm. Wandelen, lopen, fietsen mochten wel, maar men kon het niet laten om ook hier weer beperkende regeltjes op te leggen die niet nodig waren.

En wat is het nut van het verbod op een verblijf in een ander dan het wettelijke kot? De beperkte hospitaalcapaciteit aan de kust staat er niet alleen voor. Nu ook werden al patiënten vanuit een provincie overgebracht naar een andere provincie.

De afgunst droop van de bijwijlen venijnige commentaren. Bewegingsvrijheid, eigendomsrecht & vruchtgebruik, het recht om risico’s te nemen voor onszelf en de vrije meningsuiting kunnen we niet opofferen zonder onszelf te verliezen!

Waarde lezers,

Ik denk dat we zelf zullen moeten ons gezond verstand gebruiken. Hou het vooral zelf gezond!